The one that is my friend,
The one that is my guide,
You've always been my hero,
You've always been me pride,
You've always given so much love,
And shown what’s deep inside...
Labels:
Account සිංහලෙන්
මේ post එකෙන් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ අවසාන ගිණුම් (income statement and balance sheet) පිළියෙළ කරන ආකාරය ගැන කස්ටියට අවබෝදයක් ලබා දීම. අවසාන ගිණුම් සකස් කරන්න නම් හර , බැර සංකල්ප , මුලික පොත් , ලෙජර් ගිණුම් ගැන එහෙම සාමාන්‍ය අවබෝදයක් තියෙන්න ඕන. ඒ වගේම අපේ Final Exam එකට මේ වගේ ගානක් Deffa එනවා. මොකද මේ වගේ ගානකින් විතරයිනේ අපිට දැනට කරපු හැම දෙයක්ම cover වෙන විදියට question එකක් හදන්න පුළුවන්. මේ පොස්ට් එක ටිකක් දිග වෙයි, එකට මොකද final account වලට අදාල හැම දෙයක්ම මේකෙන් ආවරණය වෙනවා... පහත සදහන් දේවල් ගිණුම් ගත කරන ආකාරයත් මේ post එකෙන් තේරුම් ගන් පුළුවන් වෙයි.
● closing inventories at the end of the period, (අවසන් තොග)
● accruals, (උපචිත)
● prepayments, (ගෙවීම්)
● bad debts and allowance for receivables, (බෝල් ණය , ලැබිය යුතු දෑ සදහා වෙන් කිරීම්)
● depreciation. (ක්ෂය කිරීම්)
"The purpose of a trial balance is to check the arithmetical accuracy of the entries made to
the ledger accounts, that is, that the total of debit entries equals the total of credit entries"
අපි ඉස්සෙල්ලාම ගනුදෙනු මුලික පොත් වල සටහන් කරලා ඊට පස්සේ තමයි ලෙජර් ගිණුම් වල සටහන් කරන්නේ, ඒ සටහන් කරපු ගනුදෙනු වල අංක ගණිතමය නිරවද්‍ය තාව පරික්ෂා කිරීමට තමයි ශේෂ පිරික්සුම එහෙම නැත්නම් trial balance එක හදන්නේ. trial balance එකේ තියෙන්නේ මුලික පොත් වල හා ලෙජර් ගිණුම් වල සටහන් කරන ලද ගනුදෙනු. trial balance එකේ සටහන් කරන ලද ගනුදෙනු වලින් තමයි අවසාන ගිණුම් (income statement and balance sheet) හදන්නේ.
පහලින් තියෙන්නේ trial balance එකක්. ඒකම උපයෝගී කරගෙන අපි Final accounts හදමු.
දෑන් ගාන හදන හැටි පියවරෙන් පියවර බලමු.
Preparation of Financial Statements with Adjustments... (part 1)
අවසන ගිණුම් පිළියෙළ කිරීම හා ගැලපුම් සටහන් කිරීම.
(පළමු කොටස)
මේ post එකෙන් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ අවසාන ගිණුම් (income statement and balance sheet) පිළියෙළ කරන ආකාරය ගැන කස්ටියට අවබෝදයක් ලබා දීම. අවසාන ගිණුම් සකස් කරන්න නම් හර , බැර සංකල්ප , මුලික පොත් , ලෙජර් ගිණුම් ගැන එහෙම සාමාන්‍ය අවබෝදයක් තියෙන්න ඕන. ඒ වගේම අපේ Final Exam එකට මේ වගේ ගානක් Deffa එනවා. මොකද මේ වගේ ගානකින් විතරයිනේ අපිට දැනට කරපු හැම දෙයක්ම cover වෙන විදියට question එකක් හදන්න පුළුවන්. මේ පොස්ට් එක ටිකක් දිග වෙයි, එකට මොකද final account වලට අදාල හැම දෙයක්ම මේකෙන් ආවරණය වෙනවා... පහත සදහන් දේවල් ගිණුම් ගත කරන ආකාරයත් මේ post එකෙන් තේරුම් ගන් පුළුවන් වෙයි.
● closing inventories at the end of the period, (අවසන් තොග)
● accruals, (උපචිත)
● prepayments, (ගෙවීම්)
● bad debts and allowance for receivables, (බෝල් ණය , ලැබිය යුතු දෑ සදහා වෙන් කිරීම්)
● depreciation. (ක්ෂය කිරීම්)
The trial balance
"The purpose of a trial balance is to check the arithmetical accuracy of the entries made to
the ledger accounts, that is, that the total of debit entries equals the total of credit entries"
අපි ඉස්සෙල්ලාම ගනුදෙනු මුලික පොත් වල සටහන් කරලා ඊට පස්සේ තමයි ලෙජර් ගිණුම් වල සටහන් කරන්නේ, ඒ සටහන් කරපු ගනුදෙනු වල අංක ගණිතමය නිරවද්‍ය තාව පරික්ෂා කිරීමට තමයි ශේෂ පිරික්සුම එහෙම නැත්නම් trial balance එක හදන්නේ. trial balance එකේ තියෙන්නේ මුලික පොත් වල හා ලෙජර් ගිණුම් වල සටහන් කරන ලද ගනුදෙනු. trial balance එකේ සටහන් කරන ලද ගනුදෙනු වලින් තමයි අවසාන ගිණුම් (income statement and balance sheet) හදන්නේ.
පහලින් තියෙන්නේ trial balance එකක්. ඒකම උපයෝගී කරගෙන අපි Final accounts හදමු.
The adjustments
ඕනෑම ගානක් යටින් adjustments එහෙමත් නැත්නම් 'ගැලපීම් ' කියල ජාතියක් දෙනවා. මේවා තමයි ගාන හදන්න ඕන අතිරේක කරුණු මේවායින් සමහර ඒවා මුලික පොත් වලවත් ලේජෙර් ගිණුම් වලවත් තාම සටහන් වෙලා නෑ. ඒක නිසා අපි මුලින්ම Final accounts හදන්න කලින් කරන්නේ adjustments පොත් වල සටහන් කරන ඒක. පහල තියෙන්නේ ඉහත ගානට අදාල adjustments.
Following the extraction of the above trial balance from the ledgers and an examination of
the accounting records, the following additional information was obtained:
1. The value of the inventories on hand at 30 November 20X3 was $5,700.
2. The bank deposit was made on 1 June 20X3. This account earns interest at 8 per
cent per annum. The balance shown in the ledgers is the only deposit made into this
account. Interest is credited on 31 December annually.
3. Bank charges accrued to 30 November 20X3 are estimated to be $60.
4. Vehicle expenses include annual vehicle licence tax of $125 per annum for a vehicle,
which expires on 31 December 20X3, and vehicle insurance of $360 per annum which
was paid on 1 July 20X3.
5. There is one employee whose gross wage is $1,050 per month. The wage for November
20X3 has not yet been entered in the ledgers.
6. The balance of the rent and local business tax account includes a payment of rent for
the 3 months to 31 December 20X3 of $1,200 and a payment of local business tax for
the 6 months to 31 March 20X4 of $4,000.
7. Following a review of receivables at the year end, it is decided that a bad debt of
$1,207 should be written off, and an allowance for receivables made, of 2 per cent of
receivables.
8 . Office equipment is to be depreciated at 10 per cent per annum on cost, and motor
vehicles are to be depreciated at 20 per cent per annum on cost.
9. Loan interest of 10 per cent per annum is to be accrued.
Requirement.
Using the above information, prepare an income statement of Yusuf for the period ended
30 November 20X3 together with his statement of fi nancial position at that date.
Step 1: Labelling the trial balance
ඉස්සෙල්ලාම ගාන හදන්න කලින් trial balance එකේ තියන එක් එක් අයිතම සටහන් කරන්නේ මොන ගිණුමේද කියල දන ගන්න ඕන.
The trial balance contains all of the account balances from the ledger of Yusuf. It, therefore,
includes assets, liabilities, capital, expenses and revenue. You should remember that the assets, liabilities and capital are shown in the statement of financial position(balance sheet), and the expenses and revenue in the income statement where they are used to calculate net profit, which is then also transferred to the statement of financial position(net profit will be transferred to the balance sheet finally).
trial balance එකේ තියන ගනු දෙනු වලින් income statement එකට යන්නේ අදායම් හා වියදම් විතරයි.
ඒ වගේම balance sheet එකට යන්නේ ප්‍රාග්ධනය, වගකීම් හා වත්කම් විතරයි. ඉතින් අපි මුලින්ම balance sheet එකේ තියන අයිතම ඉදිරියෙන් ඒවා යන්නේ මොන ගිණුමටද කියල ඉස්සෙල්ලේම සටහන් කර ගන්නවා.
Debit balances usually represent either assets or expenses and these are always shown in the left-hand column of a trial balance. Therefore, credit balances (shown in the right-hand column) are usually revenue, liabilities or capital.
You should also remember that values shown in the trial balance have, by definition,
been posted to the ledger accounts and that, therefore, the double entry is complete.
පහත දැක්වෙන සටහනේ රතු පාටින් I ලෙස දක්වලා තියෙන්නේ income statement (trade , profit & loss A/C) එකට යන අයිතම , B ලෙස දක්වල තියෙනේ balance sheet එකට යන අයිතම. ඒ වගේම අතිරේකව ගැලපීම් නිසා වෙනස් වන අගයන් කොලපාට " * " කින් දක්වලා තියනවා.
Step 2: Preparing workings
ඕනෑම ගානක අපි ඉස්සෙල්ලාම පටන් ගන්නේ ගැලපීම් වලින්, මොකද ඒවායේ බොහොමයක් ගැලපීම් තවම ගිණුම් ගත වෙලා නැති නිසා. දී ඇති අතිරේක තොරතුරු මේ සදහා වැදගත්.
Each of the notes should be considered in turn, and you should head up a page entitled ‘ workings ’ on which any calculations and adjustments should be clearly shown and labelled.
1. Closing inventories of $5,700 is to be entered in the income statement (trading account
part) and the statement of financial position.
2. There will be an entry in the income statement for accrued interest received and the
outstanding amount will be shown on the statement of fi nancial position as an asset.
The deposit was made on 1 June 20X3, so that the interest earned to 30 November is:
£10,000 * 8% * 6/12 = £400 Income statement/balance sheet assets
3. These will be shown as an additional expense to the income statement and as a liability
in the statement of financial position.
4. This account includes prepayment as follows:
Annual Vehicle licence tax: 1 month, therefore £125* 1/12 = £10
Insurance: 7 months, therefore £360 * 7/12 = £210
$
Vehicle expenses as per trial balance 1,349
Less: prepaid expenses (220) (Statement of fi nancial
position: assets)
Income statement 1,129
5. The wages for November are a cost of the period, so the value shown in the trial
balance should be increased by this amount.
$
Wages as per trial balance 11,550
Accrued wages 1,050 (Statement of fi nancial
position: liabilities)
Income statement 12,600
6. Rent and local business tax includes prepayments as follows:
Rent: 1 month, therefore £1,200 *1/3 = £400
Local Business Tax: 4 months, therefore £4,000 * 4/6 = £2,667
$
Rent and local business tax as per trial balance 8,800
Less: prepayments (3,067) (Statement of financial
position: assets)
Income statement 5,733
7. Bad debts to be written off: $1,207 (income statement)
New receivables figure: $11,257 - $1,207 written off = $10,050.
Allowance for receivables to be made: 2% * $10,050 = $201 (Income statement)
Deduct from receivables figure: $201 (balance sheet)
8. Depreciation on office equipment
$
10% * $10,000 = 1,000 (Income statement)
Accumulated depreciation as per the trial balance = 1,550
Accumulated depreciation = 2,550 (Statement of
financial position)
Depreciation on Vehicles
$
20% * 3,500 = 700 (Income statement)
Accumulated depreciation as per the trial balance = 700
Accumulated depreciation = 1,400 (Statement of
financial position)
9. Loan interest accrued
10% * $16,000 = $1,600 (Income statement)
$1,600 (Statement of fi nancial position:
current liabilities)
Total accruals for the statement of financial position comprise item 3 ($60), item 5
($1,050) and item 9 ($1,600), totalling $2,710.
We can now prepare the financial statements.
හිතුවට වඩා post එක දිග වුන නිසා Income statement එක සහ Balance sheet එක වෙනම post එකකට දාන්න වුණා , Final accounts වලට යන්න මෙතැන ඔබන්න.
Labels:
Account සිංහලෙන්
කලින් පොස්ට් එක හොදින් අධය්‍යනය කරන්න ඇති කියල මම හිතනවා. දෑන් අපි අවසාන පියවර වන අවසාන ගිණුම් සකස් කිරීමටයි ලෑස්තිය. අධය්‍යනය කලේ නැත්නම් ඔක්කොටම කලින් මෙන්න මෙතැන ඔබන්න.
● Hint : Tick each item in the trial balance and/workings as it is entered.
● Hint : Enter the reference number of the ‘ workings ’ where relevant.
Final accounts (Income statement/ Trade profit & loss account ,Balance sheet) හදන්න නම් Final accounts වල ආකෘති මතක තිය ගන්න ඕන, මොකද පිළිගත් ආකෘතියකට තමයි ඒවා හදන්නේ. පහතින් දක්ක්වෙන්නේ අවසාන ප්‍රතිපලය වන Final accounts ... W අකුරෙන් දක්ක්වෙන්නේ workings ගැලපීම් විදියට අපි හැදුවේ ඒවා තමයි.
පහලින් දැක්වෙන්නේ සකස් කරන ලද අදායම් ප්‍රකාශය.
ගාන ඉස්සුවේ : Fundamentals of Financial Accounting (CIMA Certificate in Business Accounting)
Preparation of Financial Statements with Adjustments... (part 2)
කලින් පොස්ට් එක හොදින් අධය්‍යනය කරන්න ඇති කියල මම හිතනවා. දෑන් අපි අවසාන පියවර වන අවසාන ගිණුම් සකස් කිරීමටයි ලෑස්තිය. අධය්‍යනය කලේ නැත්නම් ඔක්කොටම කලින් මෙන්න මෙතැන ඔබන්න.
Step 3 (final step) : Preparing the financial statements
● Hint : Enter the reference number of the ‘ workings ’ where relevant.
Final accounts (Income statement/ Trade profit & loss account ,Balance sheet) හදන්න නම් Final accounts වල ආකෘති මතක තිය ගන්න ඕන, මොකද පිළිගත් ආකෘතියකට තමයි ඒවා හදන්නේ. පහතින් දක්ක්වෙන්නේ අවසාන ප්‍රතිපලය වන Final accounts ... W අකුරෙන් දක්ක්වෙන්නේ workings ගැලපීම් විදියට අපි හැදුවේ ඒවා තමයි.
පහලින් දැක්වෙන්නේ සකස් කරන ලද අදායම් ප්‍රකාශය.
මේ තියෙන්නේ සකස් කරන ලද ශේෂ පත්‍රය.
ඔන්න ඔය විදියට තමයි Final Accounts හදන්නේ... Post එක ගැන ගැටළු හරි නොතේරෙන තැන් එහෙම තියේ නම් කොම්මේන්ටුවක් දාන්න... post එක වැදගත් වුණා නම් එච්චරයි.......
ගාන ඉස්සුවේ : Fundamentals of Financial Accounting (CIMA Certificate in Business Accounting)
Returns to Scale ඉන් ද long run
අපි law of diminishing marginal returns ගැන කතා කළා කස්ටියට මතක ඇති නේ ! අද අපි පසුගිය post එකේ ඉතිරි කොටස , ඒ කියන්නේ Returns to Scale ගැන වචන ස්වල්පයක් කතා කරන්නයි ලෑස්තිය ... :ඩ්
Returns to Scale අදාල වෙන්නේ දිගු කාලයට කියලා කස්ටිය දැනටමත් දන්නවා නේ ! දිගු කාලයේදී තියෙන්නේ විචල්‍ය සාදක (variable factors) විතරයි. දිගු කාලයේදී ආයතනයකට තමන් සතු සියලුම සාදක (fixed & variable) වෙනස් කරන්න පුළුවන්. කෙටි කාලය වගේ නෙවෙයි හොදේ :ඩ්.
යෙදවුම් වැඩි කරන වේගයට වඩා වැඩි වේගයකින් නිමැවුම වැඩි වෙනවනම් Economies of scale
(input 10% output 20%). යෙදවුම් වැඩි කරන වේගයට සමාන වේගයකින් නිමැවුම වැඩි වෙනවනම් Constant returns to scale (input 10% output 20%). යෙදවුම් වැඩි කරන වේගයට වඩා අඩු වේගයකින් නිමැවුම වැඩි වෙනවනම් Diseconomies of scale (input 10% output 8%).
Returns to Scale අදාල වෙන්නේ දිගු කාලයට කියලා කස්ටිය දැනටමත් දන්නවා නේ ! දිගු කාලයේදී තියෙන්නේ විචල්‍ය සාදක (variable factors) විතරයි. දිගු කාලයේදී ආයතනයකට තමන් සතු සියලුම සාදක (fixed & variable) වෙනස් කරන්න පුළුවන්. කෙටි කාලය වගේ නෙවෙයි හොදේ :ඩ්.
දිගු කාලින cost curve එක පුළුල් U අකුරක (broad base) හැඩයට පිහිටන්නේ
Returns to Scale නිසා. Returns to Scale කොටස් 3 යි. - වැඩෙන පරිමනුකුල ඵල (Economies of scale)
- ස්ථාවර පරිමනුකුල ඵල (Constant returns to scale)
- හීනවන පරිමනුකුල ඵල (Diseconomies of scale)
යෙදවුම් වැඩි කරන වේගයට වඩා වැඩි වේගයකින් නිමැවුම වැඩි වෙනවනම් Economies of scale
(input 10% output 20%). යෙදවුම් වැඩි කරන වේගයට සමාන වේගයකින් නිමැවුම වැඩි වෙනවනම් Constant returns to scale (input 10% output 20%). යෙදවුම් වැඩි කරන වේගයට වඩා අඩු වේගයකින් නිමැවුම වැඩි වෙනවනම් Diseconomies of scale (input 10% output 8%).
දිගු කාලින පිරිවැය වක්‍ර හැදිලා තියෙන්නේ කෙටිකාලින පිරිවැය වක්‍ර වල එකතුවකින්. පින්තුරයේ තියන විදියටම කෙටි කාලින පිරිවැය වක්‍ර වල අවම ලක්ෂයන් ජේදනය වන විදියට තමයි දිගු කාලින පිරිවැය වක්‍ර අදින්නේ. අපේ කස්ටියට කිවම මොකද sinhalen මේ දිගුකාලින පිරිවැය වක්‍රයට කියන්නේ වහන්තරා වක්‍රය කියලලු... :ඩ්
Returns to Scale තීරණය වෙන්න ප්‍රධාන වශයෙන් බලපාන්නේ Economies of scale ඇන්ඩ් Diseconomies of scale.
Reasons for Economies of Scale
Reasons for Diseconomies of Scale
- Division of labor & Specialization ශ්‍රම විභජනය , විශේෂීකරණය
- නිෂ්පාදන සාදක වල පවතින අභාජ්‍යතව (බෙදිය නොහැකි බව)
- ඵලදායිතාවය (productivity)
- එක් වරක් පමණක් දැරිය යුතු වියදම් (රිසර්ච් ඇන්ඩ් ඩිවලප්මන්ට් කොස්ට්ස්)
- අතුරු නිෂ්පාදන (by product)
- optimum use of plants
- the right mix of employees
- appropriate admin cost
- the hiring of specialists & usage of their expertise in company operations
Reasons for Diseconomies of Scale
- ශ්‍රමික ආතතිය.(stress)
- කළමනාකරණය සම්බන්ද ගැටළු
- සම්බන්ධ්‍කරන ගැටළු.
- සම්පත් හීනවීම
- the over usage of plants
- too high admin cost
- the over usage of credit facilities which will effect companies capacity to burrow.
P.S : post එක ප්‍රමාද වුනාට sorry වෙන්න ඕන. කොහෙද මේ හෙම්බ් එක්ක මුකුත් කොරන්න බැ නේ... :පී
Labels:
Econ සිංහලෙන්
Exam එකේදී ගොඩක් දුරට අහයි කියලා හිතන්න පුළුවන් concepts දෙකක් තමයි හීනවන ආන්තික ඵලදා න්‍යාය (law of diminishing marginal returns) සහ පරිමානුකුල ඵල (returns to scale) කියලා කියන්නේ. අපි පිරිවැය (Theory of Cost) හා නිෂ්පාදනය (Theory of Production) ගැන ඉගන ගත්තා කස්ටියට මතක ඇති නේ ! අපි කෙටි කාලය , දිගු කාලය ගැනත් ඉගන ගත්තා මතක නේ !
(කෙටි කාලය කියන්නේ fixed & variable factors දෙකම පවතින කාලයට, දිගු කාලයේ තියෙන්නේ variable factors විතරමයි [කාලය තීරණය කරන්නේ වර්ෂ වලින් නෙවෙයි, පවතින factors වර්ග අනුව])
law of diminishing returns කියන concept එක අදාල වෙන්නේ කෙටි කාලයට, ඇන්ඩ් returns to scale කියන concept එක අදාල වෙන්නේ දිගු කාලයට. මේ conceptස් දෙක නිසා තමයි පිරිවැය වක්‍ර ඉංග්‍රීසි හෝඩියේ U අකුරේ හැඩයට පිහිටන්නේ (සිංහල හෝඩියේ නම් මේකට අකුරක් නෑ මයේ හිතේ... :පී).
Law of diminishing returns තමයි කෙටි කාලින සාමාන්‍ය හා ආන්තික පිරිවැය වක්‍ර (average cost curves & marginal curves [AC/AVC/MC]) වල හැඩය තීරණය කරන්නේ ඒ වගේම returns to scale නිසා තමයි දිගු කාලින සාමාන්‍ය පිරිවැය වක්‍ර ‘පුළුල් U’ (‘broad base’ or ‘saucer shape’) අකුරක හැඩයට පිහිටන්නේ.
දෙවන අවදියේදී(2nd stage) තව දුරටත් ශ්‍රමිකයන් ගණන වැඩි කරද්දී මුළු ඵලදාව (TP) තව දුරටත් වැඩි වෙනවා හැබැයි වැඩිවන වේගය අඩු වෙනවා , ඒ කියන්නේ ආන්තික ඵලදායිතාව (MP) අඩුවෙන්න පටන් ගන්නවා කියන එකයි. ඵලදායිතාව අඩුවෙනවා කියන්නේ පිරිවැය වැඩි වෙනවා කියන ඒක නේ. එතකොට production curves (MP/AP) පහලට බැවුම් වෙනකොට cost curves (MC/AC) ඉහලට ගමන කරනවා. දෙවන අවදිය අවසානයේ ශ්‍රමිකයින් පුර්ණ වශයෙන් උපයෝජනය වෙනවා ,ඒ කියන්නේ machine එකේ 100 දෙනාම වැඩ. ඒ අවස්ථාවේ TP එයාගේ උපරිමයටම ගිහින් MP යෙදවුම් අක්ෂය ජේදනය කරලා.
තුන් වන අවදිය ආරම්භයේ දී ශ්‍රමිකයන් 100 දෙනාම උපයෝජනය වෙලා ඉවරයි.තව දුරටත් variable factor වැඩි කලොත් TP අඩු වෙනවා, MP සෘණ වෙනවා(in 3rd Stage).
“දෙවන අවදියේදී MP හීනවීම/අඩු වීම (diminish) තමයි law of diminishing returns කියලා කියන්නේ”. Average Cost curves වල U හැඩයට හේතුවත් එකමයි.
ඔන්න ඔහොමයිලු කෙටි කාලින පිරිවැය වක්‍ර වල හැඩය තීන්දු උනේ :ඩ්....
දිගු කාලින සාමාන්‍ය පිරිවැය වක්‍රයේ හැඩය තීන්දු වෙච්ච හැටි ඊලග post එකෙන් බලාපොරොත්තු වන්න...
To be continued...
p.s : ගැටළුවක් හරි නොතේරෙන pot එකක් හරි තියේ නම් වෙනදා වගේම කොමෙන්ටුවක් දාල අත උස්සන්න... :ඩ්
The Law of Diminishing (marginal) Returns vs. Returns to Scale; & reasons for U shape in cost curves.
Exam එකේදී ගොඩක් දුරට අහයි කියලා හිතන්න පුළුවන් concepts දෙකක් තමයි හීනවන ආන්තික ඵලදා න්‍යාය (law of diminishing marginal returns) සහ පරිමානුකුල ඵල (returns to scale) කියලා කියන්නේ. අපි පිරිවැය (Theory of Cost) හා නිෂ්පාදනය (Theory of Production) ගැන ඉගන ගත්තා කස්ටියට මතක ඇති නේ ! අපි කෙටි කාලය , දිගු කාලය ගැනත් ඉගන ගත්තා මතක නේ !
(කෙටි කාලය කියන්නේ fixed & variable factors දෙකම පවතින කාලයට, දිගු කාලයේ තියෙන්නේ variable factors විතරමයි [කාලය තීරණය කරන්නේ වර්ෂ වලින් නෙවෙයි, පවතින factors වර්ග අනුව])
law of diminishing returns කියන concept එක අදාල වෙන්නේ කෙටි කාලයට, ඇන්ඩ් returns to scale කියන concept එක අදාල වෙන්නේ දිගු කාලයට. මේ conceptස් දෙක නිසා තමයි පිරිවැය වක්‍ර ඉංග්‍රීසි හෝඩියේ U අකුරේ හැඩයට පිහිටන්නේ (සිංහල හෝඩියේ නම් මේකට අකුරක් නෑ මයේ හිතේ... :පී).
Law of diminishing returns තමයි කෙටි කාලින සාමාන්‍ය හා ආන්තික පිරිවැය වක්‍ර (average cost curves & marginal curves [AC/AVC/MC]) වල හැඩය තීරණය කරන්නේ ඒ වගේම returns to scale නිසා තමයි දිගු කාලින සාමාන්‍ය පිරිවැය වක්‍ර ‘පුළුල් U’ (‘broad base’ or ‘saucer shape’) අකුරක හැඩයට පිහිටන්නේ.
Short run එකේදී Fixed & veriable සාදක දෙකම තියන නිසා Fixed factors වලට veriable factors එකතු කරලා තමයි නිෂ්පාදනය වැඩි කරන්නේ... “කෙටි කාලයේදී ස්ථාවර සාදක සමග මිශ්‍ර කරමින් විචල්‍ය යෙදවුම් විතරක් වැඩි කරද්දී විචල්‍ය සදකයේ (variable factor) ආන්තික ඵලදාව (marginal product [MP]) එක්තාරා අවස්ථාවකට පස්සේ පහත වැටීම” තමයි law of diminishing returns කියන්නේ. කෙටියෙන් කිවොත් මේ නිර්වචනයෙන් පැහැදිලි කරලා තියෙන්නේ MP curve එකේ හැසිරීම. MP curve කොහොමද ඉතින් cost curve (MC) එක්ක සම්බන්ද වෙන්නේ කියලා දැන් කස්ටියට හිතෙනවා ඇති :පී :ඩි ... සරලවම කිවොත් production curve වල MIRROR IMAGE ඒක තමයි cost curve වලින් පෙන්නන්නේ...
උදාහරණයකින් කීවොත්.... , නිෂ්පාදන ආයතනයක තියන යන්ත්‍රයක් (it z the fixed factor) ගැන හිතන්නකෝ... මේ යන්ත්‍රයේ ශ්‍රමිකයන් 100 දෙනෙක්ට වැඩ කරන්න පුළුවන්ලු, මුල් අවස්ථාවේ (1st Stage) අපි බින්දුවෙන් පටන් ගෙන ටික ටික ශ්‍රමිකයන් ගණන වැඩි කරන කොට යන්ත්‍රය උපයෝජනය වන ප්‍රමාණයත් ටික ටික වැඩි වෙනවා නේ ! ( more use is made of fixed factor futher, the tendency of fix factor to IDLE is reduced ) යන්ත්‍රය උපයෝජනය වන ප්‍රමාණය වැඩි වෙනවා කියන්නේ ඵලදයිතාවයත්(productivity) වැඩි වෙනවා කියන එකයි. ඒක නිසා මුල් අවස්ථාවේදී(1st Stage) ඵලදා වක්‍ර ඉහල නගිනවා. මන් කලින් කිවා නේ production curve වල MIRROR IMAGE ඒක තමයි cost curve වලින් පෙන්නන්නේ කියලා... ඵලදාව(productivity) වැඩි වෙනවා කියන්නේ පිරිවැය(cost) අඩු වෙනවා කියන ඒක නේ, ඉතින් සාමාන්‍ය/ආන්තික(average/marginal) ඵලදා වක්‍ර ඉහල නගිනකොට සාමාන්‍ය/ආන්තික පිරිවැය වක්‍ර පහලට බැවුම් වෙනවා....
දෙවන අවදියේදී(2nd stage) තව දුරටත් ශ්‍රමිකයන් ගණන වැඩි කරද්දී මුළු ඵලදාව (TP) තව දුරටත් වැඩි වෙනවා හැබැයි වැඩිවන වේගය අඩු වෙනවා , ඒ කියන්නේ ආන්තික ඵලදායිතාව (MP) අඩුවෙන්න පටන් ගන්නවා කියන එකයි. ඵලදායිතාව අඩුවෙනවා කියන්නේ පිරිවැය වැඩි වෙනවා කියන ඒක නේ. එතකොට production curves (MP/AP) පහලට බැවුම් වෙනකොට cost curves (MC/AC) ඉහලට ගමන කරනවා. දෙවන අවදිය අවසානයේ ශ්‍රමිකයින් පුර්ණ වශයෙන් උපයෝජනය වෙනවා ,ඒ කියන්නේ machine එකේ 100 දෙනාම වැඩ. ඒ අවස්ථාවේ TP එයාගේ උපරිමයටම ගිහින් MP යෙදවුම් අක්ෂය ජේදනය කරලා.
තුන් වන අවදිය ආරම්භයේ දී ශ්‍රමිකයන් 100 දෙනාම උපයෝජනය වෙලා ඉවරයි.තව දුරටත් variable factor වැඩි කලොත් TP අඩු වෙනවා, MP සෘණ වෙනවා(in 3rd Stage).
“දෙවන අවදියේදී MP හීනවීම/අඩු වීම (diminish) තමයි law of diminishing returns කියලා කියන්නේ”. Average Cost curves වල U හැඩයට හේතුවත් එකමයි.
ඔන්න ඔහොමයිලු කෙටි කාලින පිරිවැය වක්‍ර වල හැඩය තීන්දු උනේ :ඩ්....
දිගු කාලින සාමාන්‍ය පිරිවැය වක්‍රයේ හැඩය තීන්දු වෙච්ච හැටි ඊලග post එකෙන් බලාපොරොත්තු වන්න...
To be continued...
p.s : ගැටළුවක් හරි නොතේරෙන pot එකක් හරි තියේ නම් වෙනදා වගේම කොමෙන්ටුවක් දාල අත උස්සන්න... :ඩ්
Subscribe to:
Posts (Atom)
